Zakaźne zapalenie wątroby u psów – choroba Rubartha

Choroba Rubartha to inaczej zakaźne zapalenie wątroby u psów. Cechuje się bardzo zróżnicowanym przebiegiem, a bardzo często kończy się ona nawet śmiercią zwierzęcia – głównie w przypadku młodych szczeniąt, które są najbardziej narażone na zakażenie (przez niską barierę immunologiczną). W przypadku ozdrowieńców zazwyczaj dochodzi do nieodwracalnych zmian w narządach zaatakowanych przez wirusa.

Czynnikiem etiologicznym w tej chorobie jest Adenovirus typu 1 (CAV-1), który charakteryzuje się jednorodnością antygenową i jest podobny pod tym względem do andenowirusów ludzkich. Nieznacznie różni się tylko genetycznie od CAV- 2, który u psów odpowiada za zakażenie układu oddechowego. Adenowirus typu 1 kieruje swoje powinowactwo do komórek Kuppfera (komórki występujące w wątrobie) i śródbłonków naczyń krwionośnych.

Wirus ten jest odporny na działanie czynników fizyko-chemicznych. Poza organizmem żywym przeżywa przez kilka tygodni nawet do kilku miesięcy, w zależności od temperatury i wilgotności.

*Etiologia w terminologii medycznej to przyczyny i pochodzenie choroby, ogół czynników, które powodują zachorowanie.

Głównym źródłem zakażenia są chore psy oraz bezobjawowi nosiciele, którzy masowo wydalają wirus wraz z wydalinami i wydzielaną ślina do środowiska. Natomiast drogami zakażenia są jama nosowa, gardło lub spojówki. CAV-1 jest obecny w organizmie przez pierwsze około 35 dni po wystąpieniu objawów klinicznych, po osadzeniu się wirusa w kanalikach nerkowych następuje wydalanie wraz z moczem nawet 6 do 12 miesięcy. W przypadku zarażenia przez ciężarną samicę, wirus jest w stanie pokonać barierę łożyskową, która chroni zwierzę w łonie matki, co prowadzi u nowo narodzonych szczeniąt do ogólnego zakażenia organizm.

Patogeneza – czyli mechanizm rozwoju zakaźnego zapalenia wątroby u psów

Wirus początkowo lokalizuje się w okolicach migdałków, skąd po kilku dniach przedostaje się do regionalnych węzłów chłonnych. Następnie przedostaje się do krwioobiegu wywołując wiremię, następstwem tego jest zakażenie komórek śródbłonkowych i miąższowych.

Wiremią nazywamy stan, w którym wirus jest zdolny do namnażania się we krwi. Zaatakowanie tych komórek powoduje destrukcyjne działanie na takie narządy jak: wątroba, nerki, śledziona, płuca czy mózg. Objawy kliniczne i zmiany patologiczne związane są właśnie z tymi narządami. Przewlekle jesteśmy w stanie zaobserwować zmiany w nerkach, które charakteryzują się powiększeniem kształtu nerki, powstaniem na niej wybroczyn oraz możliwość wystąpienia płynu wysiękowego charakterystycznego koloru słomkowego oraz zmętnieniem rogówki oka tzw. Niebieskie oko („blue eye”), które powstaje w wyniku reakcji kompleksów immunologicznych po przechorowaniu ostrej lub subklinicznej postaci choroby. Zmiany w nerkach przyżyciowo obserwujemy za pomocą USG lub pośmiertnie w trakcie przeprowadzenia sekcji.

W łagodnej postaci choroby nasz pupil cechuje się gorączką około 40°C (która utrzymuje się od 1 do 6 dni), utrata łaknienia, posmutnienie, senność oraz zapalenie migdałków trwające ok. 3 dni.

W ostrej postaci zauważamy oprócz wyżej wymienionych objawów także powiększenie węzłów chłonnych, czasem powiększenie wątroby i zapalenie spojówek z silna nadwrażliwością na światło, wymioty i krwawa biegunka, krwawienie dziąseł, a nawet wydłużony czas krzepnięcia krwi.

W podostrej postaci oprócz wyżej wymienionych objawów towarzyszy przyspieszenie tętna i oddechu.

W nadostrej postaci psy padają w ciągu 3-4 h przy braku objawów patognimicznych. Objawami patognomicznymi natomiast nazywamy typowe objawy dla danej choroby, po których można jasno ją zdiagnozować.

O czym należy pamiętać?

W postępowaniu leczniczym należy pamiętać o częstym nawadnianiu zwierzęcia przy wystąpieniu biegunki i wymiotów oraz niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii w celu przeprowadzenia dogłębnej diagnozy i przepisanie odpowiednich preparatów leczniczych.

W związku z tym, że leczenie choroby Rubartha jest bardzo trudne ze względu na brak leku skutecznego na wirusa. Przeprowadzane jest jedynie leczenie wspomagające, które polega wyłącznie na łagodzeniu objawów choroby, przez zapobieganie infekcjom wtórnym i pomocy w regeneracji zakażonych narządów. Biorąc pod uwagę wysoką śmiertelność oraz powikłania, najskuteczniejszą metodą zapobiegania chorobie Rubartha jest szczepienie psa.

Najważniejsza jest profilaktyka: szczepienie ochronne i coroczne lub co 2-3 lata szczepienia przypominające (w zależności od potrzeb). Już w wieku 8-10 tygodni można zaszczepić szczenię by zabezpieczyć go przed możliwością zachorowania.

Należy pamiętać, żeby nie lekceważyć żadnych podejrzanych objawów u naszego pupila. Choroba Rubartha bardzo często mylona jest ze zwykłym zatruciem, które w prawie 100% kończy się nagłą śmiercią zwierzęcia, zwłaszcza u szczeniaków.

CIEKAWOSTKA

Ciekawostką jest to, że w 90% przypadków w psów z niebieskim okiem zakaźne zapalenie wątroby u psów mija samoistnie przy stosowaniu tylko maści i kropli do oczu.